مطالعه تأثیر پدیده مونسون بر تغییرات غلظت فلزات سنگین(pb, ni, cu, cdوzn)در رسوب و دو کفه ای saccostrea cucullata درسواحل جزر و مدی چابهار (حدفاصل گواتر تا پزم)

فلزات سنگین موجود در محیط های دریایی از دو منبع طبیعی و انسانی منشأ می گیرند و اهمیت مطالعات فلزات سنگین معمولاً در ارتباط با مسایل آلودگی و سمیت آنها است. در سال 1389 این تحقیق به منظور بررسی تأثیر پدیده مونسون بر تغییرات غلظت فلزات سنگین cd، cu، ni، pb و zn در رسوب و بافت های نرم و سخت دوکفه ای saccostrea cucullata در سواحل جزر و مدی چابهار (در امتداد گواتر تا پزم) صورت گرفت. برای انجام کار ایستگاه های گواتر، بریس، رمین، چابهار، تیس و پزم انتخاب شدند. نمونه برداری از رسوب و دوکفه ای از هر یک از ایستگاه ها در فصل های پیش مونسون، مونسون و پس از مونسون (به ترتیب اردیبهشت، مرداد و آبان) در هنگام جزر انجام شد. غلظت عناصر بعد از آماده سازی نمونه ها، توسط دستگاه جذب اتمی savantaa مدل ? اندازه گیری گردید. غلظت cd، cu، ni، pb و zn در رسوب به ترتیب 36/0، 97/4، 14/17، 88/8 و 93/24 میکروگرم بر گرم بر وزن خشک اندازه گیری شد. غلظت های 53/11، 441، 05/6، 11/1 و 62/1265 میکروگرم بر گرم بر وزن خشک نیز به ترتیب برای فلزات cd، cu، ni، pb و zn در بافت نرم صدف به دست آمد. غلظت فلزات cd، cu، ni، pb و zn در بافت سخت صدف نیز به ترتیب 87/0، 33/1، 65/6، 67/0 و 76/7 میکروگرم بر گرم اندازه گیری گردید. تفاوت غلظت فلزات در بین فصل های مختلف توسط آزمون one way anova بررسی شد. بر اساس نتایج به دست آمده عدم تفاوت غلظت cd و ni می تواند ناشی از وجود منشأ طبیعی آن در این سواحل باشد. روند افزایشی فلزات cu و zn رسوب از پیش مونسون به پس از مونسون نیز می تواند ناشی از بارندگی و آشفتگی رسوبات ساحلی باشد. غلظت pb رسوب نیز در مونسون و پس از آن افزایش یافت. به دلیل تمایل فلز سرب به نشست سریع و رسوب گذاری، می توان گفت افزایش غلظت این فلز در مونسون و پس از مونسون ناشی از شستشو و جاری شدن آبهای ساحلی و از سرگیری مجدد فعالیت شناورها در پس از مونسون است. تفاوت غلظت فلزات cd، ni و pb در بافت نرم دوکفه ای در بین فصل های مختلف معنی دار بود و از فصل پیش مونسون به پس از مونسون افزایش یافت. عامل افزایش دهنده غلظت این فلزات در بافت نرم صدف را می توان جریانات فراجوشش و افزایش تولیدات پلانکتونی دانست. روند افزاشی فلز cd در پوسته از پیش مونسون به پس از مونسون می تواند ناشی از در دسترس بودن فلز cd باشد. الگوی کاهش فلز cu و zn در بافت نرم از پیش مونسون به پس از مونسون نیز می تواند به دلیل فصل تولید مثل دوکفه ای در تابستان باشد. افزایش غلظت فلزات ni و pb بافت سخت از پیش مونسون به پس از مونسون نیز می تواند ناشی از تغییر غلظت این فلز در محیط اطراف دوکفه ای و ناشی از فعالیت پدیده مونسون باشد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که پدیده مونسون می تواند بر تغییر غلظت فلزات سنگین در رسوب و بافت های دوکفه ای این منطقه موثر و دخیل باشد.